Vasten is veel meer dan een paar maaltijden overslaan of niet eten. Het is een oeroud ritueel dat door culturen en religies heen altijd aanwezig is geweest. Van boeddhistische monniken die na de middag niet meer eten tot christelijke tradities van 40 dagen vasten– vasten is onderdeel van ons DNA.
Onze voorouders deden het, al dan niet bewust voor hun gezondheid, maar omdat er simpelweg niet altijd eten was. Toch bleek dit ritme ons lichaam sterker, veerkrachtiger en zelfhelend te maken. In onze huidige wereld kunnen we dit oeroude principe bewust inzetten als een krachtige gezondheidstool.
Wat gebeurt er in je lichaam tijdens vasten?
Na 12 uur: je glycogeenvoorraden (suikerreserves in lever en spieren) raken op. Insuline daalt, je lichaam schakelt over naar vetverbranding.
Na 16–18 uur: je lichaam maakt ketonen aan – een schone en efficiënte brandstof. Veel mensen merken dan meer focus, energie en helderheid.
Na 20 uur: autofagie komt op gang: beschadigde cellen worden afgebroken en gerecycled. Een interne schoonmaak.
Na 24 uur: autofagie neemt toe en je groeihormoon stijgt aanzienlijk. Dit hormoon beschermt je spieren en ondersteunt herstel en vetverbranding.
Na 36 uur: je ketonen zijn stabiel hoog. Groeihormoon kan wel 4–5 keer hoger zijn dan normaal. Je immuunsysteem krijgt een reset en veel mensen ervaren een gevoel van lichtheid – fysiek en emotioneel.
Na 48 uur: dit is voor veel vrouwen de sweet spot. Je profiteert van alle voordelen zonder dat je hormonen teveel stress ervaren. Voor mannen kan het lichaam vaak nog langer doorgaan (tot 72 uur), met extra voordelen zoals diepere autofagie en een nog sterkere boost van groeihormoon.
Een lege maag kan verrassend genoeg een heel volle ervaring geven – met rust, helderheid en ruimte.
Het zelfhelend vermogen
Vasten spreekt het zelfhelende vermogen van ons lichaam aan. Het geeft ruimte om te herstellen, oude cellen af te breken, ontstekingen te verminderen en balans terug te vinden. Het is alsof je je lichaam een onderhoudsbeurt gunt. Wie gewend raakt aan vasten, kan het regelmatig inzetten als krachtige reset.
Een praktisch voorbeeld: eet donderdagavond je laatste maaltijd en pas zaterdagavond weer. Zo geef je je lichaam bijna twee dagen rust – alsof je een wellnesskuur van binnenuit doet. En je begint je weekend ultra-gezond!
Hoe verbreek je een vast gezond?
Het doorbreken van een vast is net zo belangrijk als het vast zelf. Na een periode van rust wil je je spijsvertering zacht opstarten. Kies daarom voor:
- Een voedzame, rustige ketogene of carnivore maaltijd. Bijvoorbeeld zelfgemaakte kippensoep en een gekookt eitje. Of een stuk zalm.
- Licht verteerbare groenten met weinig oxalaten, zoals courgette, bloemkool of komkommer. Oxalaten zijn natuurlijke stoffen die in veel planten voorkomen (zoals spinazie, bietjes en noten). Ze kunnen zich binden aan mineralen zoals calcium en magnesium, waardoor je die minder goed opneemt, en bij gevoelige mensen zelfs bijdragen aan klachten zoals nierstenen of gewrichtspijn. Daarom is het fijn om bij het doorbreken van een vast te kiezen voor groenten die laag in oxalaten zijn.
- Eventueel wat bouillon vooraf om de maag te wekken.
Zo ondersteun je je lichaam om optimaal te profiteren van de schoonmaak die net is gebeurd.
Mijn persoonlijke ervaring
Toen ik onlangs 48 uur vastte, merkte ik een extreme rust na 36 uur. Alsof de zee in mij helemaal kalm werd. Ik ging trots slapen, zonder gegeten te hebben, en dat voelde verrassend krachtig én licht tegelijk. Het was ook een emotioneel proces van overtuigingen loslaten. Ik dacht dat mijn man hier iets van zou vinden, maar dat bleek volledig mijn eigen mindshit te zijn – hij gaf er helemaal niets om. Mijn eigen gedachten waren eerder: “Is het niet saai om niet samen te eten?” of “Is dit niet een beetje radicaal?”. Maar juist dat mocht ik loslaten. Ik kon ruimte maken voor deze oude overtuigingen die me anders zouden weerhouden om het juist wél te doen.
Daarnaast merkte ik ook fysieke veranderingen: mijn huid kreeg een steeds mooiere glow (dankzij de cel-opruiming) en mijn energie was erg stabiel en hoog. Omdat ik dit deed in mijn folliculaire fase – een gunstige periode om langer te vasten – voelde het helemaal in balans. Ik weet nu al dat ik dit vaker wil doen, ook om te ervaren hoe het voelt in andere fasen van mijn cyclus.
De voordelen van vasten
- Insuline daalt → betere bloedsuiker en stofwisseling.
- Vetverbranding en ketonen → meer energie en mentale helderheid.
- Autofagie → celvernieuwing en herstel.
- Ontstekingsremmend.
- Immuunsysteem reset.
- Groeihormoon stijgt → behoud van spieren en betere vetverbranding.
- Emotioneel en spiritueel meer ruimte – ballast valt van je af.
Vasten is geen gevecht met je lichaam, maar een samenwerking met je zelfhelend vermogen.
Holistische blik
Vasten is niet alleen biologisch, maar ook emotioneel en spiritueel. Het is loslaten – van voedsel, maar ook van overtuigingen, angsten en patronen die je niet meer dienen. In een wereld vol prikkels en consumptie is vasten een radicale pauze. Een terugkeer naar eenvoud, stilte en vertrouwen dat je lichaam precies weet wat het doet.
Podcast
Vasten is een oeroud ritueel en een moderne gezondheidstool in één. Het helpt je fysiek, emotioneel en spiritueel te resetten. Zie het niet als beperking, maar als bevrijding – een manier om jezelf lichter, sterker en energieker te voelen.
Wil je meer verdieping en de hele uitleg horen? Luister dan zeker mijn podcast-aflevering over vasten.
